İstanbul'da Kira Artışları ve Kentsel Dönüşümde Destek Yetersizliği

İstanbul'da Kira Artışları ve Kentsel Dönüşümde Destek Yetersizliği

İstanbul’da son 1 yılda kira artışı yüzde 44’ü, son 2 yılda ise yüzde 136’yı aştı. Konut değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre, İstanbul’da kiralar ortalama 27 bin 19 TL’ye ulaştı. Kentsel dönüşüm süreci megakentin gündeminden düşmezken, kiracı ve mülk sahiplerine yapılan yardım ise aylık sadece 8 bin lira olarak belirlendi.

Kira Artışlarının Sebepleri

Ülke genelinde süren barınma krizi, özellikle İstanbul’da gittikçe derinleşiyor. Sarıyer’de kira ortalaması 64 bin 266 TL, Beşiktaş’ta 59 bin 283 TL, Kadıköy’de ise 52 bin 745 TL’ye kadar ulaştı. Bu durum, kentsel dönüşümde kira desteğinin ne kadar yetersiz kaldığını gözler önüne seriyor. İstanbul için verilen kira desteği 2018’de 960 liraydı ve bu rakam 2018’den bu yana yüzde 733 arttı.

Ancak İstanbul’da kira ortalamasındaki artış, Ocak 2018’den bu yana yüzde 1.225’e kadar çıktı. Kentsel dönüşümde kira desteğinden ev sahiplerinin 18 ay, kiracıların ise sadece 2 ay faydalanabildiği belirtiliyor. Kentsel Dönüşüm Avukatı Avukat Çiğdem Kezer, “8 bin liralık destek, kiracının da ev sahibinin de ancak küçük miktarda ödemelerine destek olur” diyerek durumu eleştiriyor.

Kira Desteğinin Yetersizliği

Kezer, desteğin 20-25 bin lira bandına çıkarılması gerektiğini vurguladı. Söz konusu desteğin kiracılara taşınma bedeli olarak verildiğini belirten Kezer, “Toplam taşınma bedelinin günümüz koşullarında İstanbul’da 60-70 bin liraya kadar çıktığını düşündüğümüzde kiracılara verilen toplam destek de bu rakama çıkarılmalı” dedi. 16 bin liralık destek, kiracılar için yeterli görülmüyor.

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı, Avukat Ali Güvenç Kiraz, kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin düşük kaldığını ifade etti. Kiraz, “Eski bir evde kalan bir kişi 10 bin lira kira ödüyor. Kentsel dönüşüm sürecine girince, kiraların geldiği nokta nedeniyle eski eve çıkmak istiyor. Ancak eski ev de bulamayınca açıkta kalıyor” şeklinde konuştu.

Kiracıların Durumu ve Çözüm Önerileri

Kiraz, kiracılara verilen desteğin en az 15 bin liraya çıkarılması gerektiğini belirtti. Destek süresinin de 6 ayı bulması gerektiğini vurguladı. İki ay için toplamda verilen 16 bin liranın hiçbir etkisi olmadığını ifade eden Kiraz, kiracıların durumunun daha da zorlaştığını söyledi. Kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin kiracılar lehine geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Ev sahiplerinden gelen ‘karot’ testi kozu, kiracıların tahliyesinde kullanılabiliyor. Kiraz, “Kiracı-ev sahibi davalarının sonuçlanması 3-4 yılı bulduğunu göz önüne aldığımızda, karot testi sonrası binanın riskli yapı olarak belirlenmesi ile kiracıların oturduğu daireyi 3-6 ay içinde tahliye etmesi şart” dedi. Bu durum, kiracıların yaşamlarını daha da zorlaştırıyor.