Santorini Adası'ndaki Sismik Hareketlilik ve Tarihsel Kayıtların Önemi
Santorini Adası'ndaki Sismik Hareketlilik ve Tarihsel Kayıtların Önemi
Yunanistan’ın Santorini Adası’nda devam eden sismik hareketlilik ve volkanik aktiviteler, 100 yıl öncesine uzanan tarihsel kayıtlarla dikkat çekiyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölümü araştırmacılarından Mostafavi Maresht, Osmanlı dönemine ait ilk jeoloji kitabı olarak bilinen 'İlm-i Tabakatü’l Arz' adlı eserde Santorini’deki depremlerin benzerlerinin yıllar önce de kaydedildiğini ortaya çıkardı.
Korkutan 'Tarih Tekerrür Eder' Uyarısı
Santorini’de 26 Ocak’tan bu yana devam eden sismik hareketlilik, bilim insanlarının yakın takibinde. Deprem fırtınası olarak nitelendirilen bu süreçte, bölgede 18 bin 400’den fazla deprem kaydedildi. Bunlardan 1300’ü, 3 ila 5,3 büyüklüğünde gerçekleşti. Maresht, Santorini ile Kolumbo denizaltı volkanını kapsayan 30 kilometre uzunluğunda ve 20 kilometre genişliğinde bir bölgede yoğun sismik hareketlilik gözlemlendiğini belirtti.
'Tarih tekerrür eder' ifadesinin yalnızca tarihi olaylar için değil, jeolojik süreçler için de geçerli olduğunu ifade eden Maresht, geçmişte yaşanan olayların günümüzdeki sismik aktivitelerle benzerlik gösterdiğini vurguladı. Bu durum, bilim insanlarının bölgedeki volkanik aktiviteleri dikkatle izlemelerine neden oluyor.
Deniz Yüzeyinde Kristalleşip Yeni Adalar Oluşturur
Maresht’in incelemelerine göre, İlm-i Tabakatü’l Arz adlı Osmanlı jeoloji kitabında Santorini Adaları'nın denizaltı volkanları olduğu açıkça belirtiliyor. Kitabın 83. sayfasında, bu bölgedeki volkanik hareketlerin nasıl oluştuğu şöyle anlatılıyor: 'Santorini Adaları, denizaltı volkanlarıdır. Bu yanardağ aynı zamanda bir denizaltı yanardağıdır.'
Denizaltında patlama yaşandığında, erimiş lavlar ilk olarak deniz altında oluşur. Lavlar deniz yüzeyine çıktığında kristalleşerek sertleşir ve yeni adalar meydana getirir. Bu süreç, bölgedeki volkanik aktivitelerin geçmişte nasıl gerçekleştiğini anlamamıza yardımcı olmaktadır.
Günümüzde Yaşananlarla Benzerlik Gösteriyor
Osmanlı kayıtlarında yer alan bilgiler yalnızca Santorini ile sınırlı değil. Kitapta, şimdiki adı Nisiros olan İncirli Adası’nda yaşanan volkanik patlamadan da bahsediliyor. Bu ada, tıpkı Santorini gibi volkanik yay üzerinde bulunuyor. Maresht, bu kayıtların günümüzde Santorini’de yaşanan olaylarla birebir örtüştüğünü belirtti.
Jeolojik döngülerin tekrar edebileceğine işaret eden Maresht, 2011 yılında da Santorini’de benzer bir hareketlilik yaşandığını hatırlattı. Ancak süreç zamanla durulmuştu. Şu anki sismik dalgalanmaların, gelecekte bölgedeki volkanik aktivitenin artabileceğine dair güçlü işaretler verdiği düşünülüyor.
Gelecek Senaryoları Korkuttu
Santorini Adası’nda devam eden yer hareketleri, bilim insanlarının gelecekte olası bir volkanik patlama ihtimalini değerlendirmesine neden oluyor. Osmanlı kayıtlarında yer alan tarihi verilerin günümüz olaylarıyla örtüşmesi, geçmişte yaşanan olayların modern jeolojik tahminlerde nasıl önemli bir kaynak olabileceğini gösterdi.
Bu durum, bölgedeki sismik aktivitelerin artmasıyla birlikte, Santorini’nin geleceği hakkında endişeleri artırmaktadır. Bilim insanları, bu tür olayların tarihsel verilerle nasıl ilişkilendirilebileceğini araştırmaya devam ediyor.